|
2015, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa(lar) 088-098 |
|
DOI: 10.5961/jhes.2015.112 |
Öğretmen Adaylarına Göre Akademik Usulsüzlük Davranışları |
Muhammet ÖZDEN, Döndü ÖZDEMİR ÖZDEN |
Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü, Kütahya, Türkiye |
Anahtar Kelimeler: Akademik usulsüzlük, Kopya çekmek, İntihal |
|
Araştırmanın amacı, sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşlerine dayalı olarak akademik usulsüzlük davranışlarını belirlemektir.
Araştırma tarama modeli kullanılarak, 445 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler, “akademik usulsüzlük içeren
davranışlara yönelik görüşler anketi” yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiksel teknikler ve ki-kare testi kullanılmıştır.
Araştırmada, katılımcıların 23 davranışı akademik usulsüzlük kapsamında değerlendirdikleri bulunmuştur. Bu davranışların 10'u sınavlarda
kopya çekme ile ilgiliyken 13'ü ise ödev ve projelerde intihal yapma ile ilgilidir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun akademik usulsüzlük
olduğunu düşündükleri ilk üç madde şunlardır: Yerine başkasını sınava sokmak, sınav sorularını çalmak, başka bir öğrencinin ödevini, o
öğrencinin bilgisi olmadan kendisi yapmış gibi teslim etmek. Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğuna göre sınava önceki yıllarda çıkan
sorulardan çalışmak, başka bir öğrencinin notlarından sınava çalışmak, sınavdan çıkınca diğer sınıftaki öğrencilere sınavın içeriği hakkında
bilgi vermek ve sınavdan çıkan öğrencilerden sınavın içeriği hakkında bilgi aldıktan sonra sınava girmek akademik usulsüzlük davranışı
değildir. Ayrıca, akademik usulsüzlük davranışları ile kişisel özellikler arasında en belirgin ilişki cinsiyet açısından ortaya çıkmıştır. Buna
göre kız öğrenciler erkek öğrencilere göre kimi maddelerin akademik usulsüzlük olduğuna daha çok katılmaktadırlar. Sınıf düzeyi ve
akademik başarı ile kimi akademik usulsüzlük davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunsa da bu ilişkinin varlığının birkaç
madde ile sınırlı olduğu görülmüştür. |
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
Akademik usulsüzlük, yükseköğretimde önem taşıyan bir konu
(Nazir & Aslam, 2010) ve süregelen bir sorundur (Lin & Wen,
2007). Akademik usulsüzlük, intihal yapma, sınavlarda kopya
çekme, ödevleri başka öğrencilerle değiştirme, başka öğrencilerden
ya da internetten ödev satın alma ve bir başkasının yerine
sınava girme davranışlarından oluşmaktadır (Underwood &
Szabo, 2003'den aktaran Olafson, Schraw, Nadelson, Nadelson
& Kehrwald, 2013). Bunların yanı sıra aşırı kaynak gösterimi,
ödevin içeriği hakkında yalan söyleme, kaynak uydurma ve öğretim
elemanının yanıltılması gibi çeşitli davranışlar akademik
usulsüzlük kapsamında değerlendirilmektedir (Trost, 2009).
Açıklamalara göre, akademik usulsüzlüğün etik dışı davranışları
açıklamada kullanılan ‘şemsiye' bir kavram olduğu söylenebilir.
Akademik usulsüzlük yaygın olarak kopya çekme olarak bilinir
(Harding, Carpenter, Finell & Passow, 2004). Kopya, bireyin
usulsüzce elde ettiği bilgi, belge ve materyali başarısız olmasını
engelleyecek ya da başarılı olma amacına hizmet edecek
biçimde kullanmasıdır (Çetin, 2007) ve hile yoluyla bir şeyi elde
etmeye dönük eylemler olarak kabul edilir (Trost, 2009). Buna
göre kopya çekme, öğrencinin başarılı olma amacını gerçekleştirmek
üzere sınav öncesi ve sınav sırasında yaptığı etik olmayan
eylemler ile kendisine ya da bir başka öğrenciye menfaat
sağlamasıdır.
Akademik usulsüzlüğü sadece kopya çekme davranışı ile ilişkilendirmenin
yetersiz bir açıklama olduğu söylenebilir. Akademik
usulsüzlüğün bir bileşeni kopya çekmek (Ersoy & Özden,
2011) bir diğer bileşeni de intihaldir. İntihal, bir başkasının
düşünce ve cümlelerini çalmayı ve kaynak göstermeden kendi
görüşleriymiş gibi satmayı içeren yazınsal hırsızlıktır (Park,
2003). Bir diğer tanıma göre ise intihal, “akademik bir amaç için
internetten ya da çeşitli kaynaklardan elde edilen materyalleri
aynen kopya ederek veya kopyala-yapıştır yöntemiyle harmanlayarak
çalışmaları kendisi yapmış gibi kullanma davranışıdır”
(Ersoy & Özden, 2011: 610). Yapılan açıklamalara göre intihal,
bireyin akademik bir ürün ortaya koymak amacıyla başkalarına
ait düşünce, görüş ve çalışmaları kısmen ya da tamamen
çalması ve çalıntı yazınsalı kendi yapmış gibi kullanması olarak
tanımlanabilir.
Kopya çekme ve intihal yapmanın, öğrenciler arasında giderek
yaygınlaştığını ve sıkça rastlanılan bir davranış olduğunu
gösteren kanıtlar bulunmaktadır (Park, 2003). Bu çalışmalar,
akademik usulsüzlüğün yaygınlığına ilişkin hem ulusal hem
de uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapılmasına olanak
vermektedir. Yapılan farklı araştırmalarda, üniversite öğrencilerinin
kendi beyanlarına göre %54 ile %98 arasında değişen
oranlarda çeşitli akademik usulsüzlük yaptıkları bulunmuştur
(de Lambert, Ellen & Taylor, 2006; Eraslan, 2011; Harding et
al., 2004; McCabe, Butterfield & Trevino, 2006; Lin &Wen,
2007; Jordan, 2001). Yine, farklı ülkelerdeki üniversite öğrencilerinin
akademik usulsüzlük davranışlarının sıklığını inceleyen
karşılaştırmalı araştırmalar da bulunmaktadır. Örneğin Lupton,
Chapman ve Weiss (2000), Amerikalı üniversite öğrencilerinin
%55'inin ve Polonyalı üniversite öğrencilerinin %84'ünün; Lupton
ve Chapman (2002) ise, Amerikalı üniversite öğrencilerinin %55'inin ve Rus üniversite öğrencilerinin %64'ünün kopya
çektiklerini bulmuşlardır. McCabe, Feghali ve Abdallah (2008)
tarafından yapılan bir diğer araştırmada ise Lübnanlı öğrencilerin
%80'inin ve Amerikalı öğrencilerin %54'ünün akademik
usulsüzlük içeren bir davranış sergiledikleri bulunmuştur.
İntihal yapma ile ilgili olarak ise Ersoy ve Karaduman (2010),
üniversite öğrencilerinin %13'ünün, Szabo ve Underwood
(2004) %32'sinin, Perry (2010), lisans öğrencilerinin %6'sının
ve yüksek lisans öğrencilerinin %4'ünün intihal yaptıklarını
bulmuşlardır. Bir diğer araştırmada ise Ersoy ve Özden (2011),
öğretmen adaylarının yaklaşık %52'sinin internet kaynaklarının
değiştirilerek kullanılabileceği görüşünde olduklarını saptamışlardır.
Yapılan araştırmalar incelendiğinde, hem benzer kültürlerde
hem de farklı kültürlerde üniversite öğrencilerinin akademik
usulsüzlük yapma davranışlarının sıklığının değiştiği görülmektedir.
Bu durum, akademik usulsüzlüğü oluşturan davranışların
araştırmacılar tarafından farklı biçimlerde tanımlanması ile
açıklanabilir. Yapılan kimi araştırmalar kopya çekme davranışları
üzerine odaklanırken kimi araştırmalar ise, intihal yapma
davranışları üzerine odaklanmaktadır. Kimi araştırmalarda ise,
kopya çekme ve intihal yapma davranışları birlikte incelenmiştir.
İkinci olarak ise, akademik usulsüzlük davranışını oluşturan
durumların öğrenciler tarafından farklı kültürlerde farklı biçimlerde
algılanması, farklı usulsüzlük oranlarının rapor edilmesinin
bir diğer nedeni olabilir. Bu yargı Lupton ve ark. (2000)
tarafından yapılan araştırma ile desteklenmektedir. Söz konusu
araştırmada, Amerikalı ve Polonyalı öğrencilerin kopya durumunu
oluşturan davranışlara ilişkin farklı görüşlerde oldukları
bulunmuştur. Amerikalı öğrenciler, önceki bir sınavı bir başkasına
vermeyi ya da bir önceki döneme ait bir sınavı kullanmayı
kopya olarak kabul etmezken Polonyalı öğrenciler önceki sınavların
bir başkasına verilmesini ya da önceki sınavların çalışmak
için kullanılmasını kopya olarak değerlendirmektedirler. Levy
ve Rakovski (2006) tarafından yapılan bir araştırmada ise, katılımcıların
akademik usulsüzlük davranışlarını yüksek ve düşük
düzey olmak üzere ikiye ayırdıkları bulunmuştur. Buna göre,
yüksek düzeydeki akademik usulsüzlük davranışlarını sınav
sorularını çalmak, bir başkasının ödevini kendi yapmış gibi sunmak,
sınavda bir başka öğrenciden-öğrencinin bilgisi dâhilinde
ya da bilgisi olmadan-kopya çekmek, bir ödevi ya da projeyi
kopyalamak ve sınavda başka bir öğrenciye kopya çekmesi için
izin vermek oluşturmaktadır. Düşük düzeydeki akademik usulsüzlük
davranışlarını ise not verilecek bir ödeve yardım etmek
ya da ödevde yardım almak, kaynak göstermeden internetten
kopyalamak ve başka bir öğrenci tarafından teslim edileceğini
bilmeden ödevin kullanılmasına izin vermek oluşturmaktadır
(Levy & Rakovski, 2006). Benzer biçimde Anıtsal, Anıtsal ve
Elmore (2009), akademik usulsüzlük davranışlarını aktif ve
pasif akademik usulsüzlük davranışları olarak ikiye ayırmaktadır.
Pasif akademik usulsüzlük davranışları başka birinin kopya
çektiğini görmek ama bildirmemek, sınav kâğıdını alır almaz
üzerine hatırlatıcı notlar yazmak, sınavdan çıkınca sınavın içeriği
hakkında diğer öğrencilere bilgi vermek, sınavlara çalışmak
için arkadaşlarının kaynaklarını kullanmayı içermektedir. Aktif
akademik usulsüzlük davranışlarını ise, sınava başkasını sokmak, başka bir öğrenci tarafından yazılmış ödevi teslim etmek,
sınav sorularını ve cevaplarını göndermek için cep telefonu
kullanmak ve sınav sorularının resmini çekmek gibi davranışlar
oluşturmaktadır (Anıtsal et al., 2009).
Akademik usulsüzlük davranışının farklı araştırmalarda farklı
biçimlerde tanımlanmasına ve buna bağlı olarak farklı ölçümler
yapılmasına karşın; araştırmalarda akademik usulsüzlük
davranışları üzerinde etkili olan kimi değişkenlerin de çalışıldığı
görülmektedir. Bu değişkenler akran davranışları (Çetin, 2007;
McCabe et al., 2008; McCabe et al., 2006), akademik başarı
(Olafson et al., 2013; Schmelkin et al., 2008), cinsiyet (Keçeci et
al., 2011; Murdock & Anderman, 2006; Szabo & Underwood,
2004; Nonis & Swift, 2001) ve sınıf düzeyi/yaş (Keçeci et al.,
2011; Jordan, 2001; Szabo & Underwood, 2004; Schmelkin et
al., 2008; Brown & Weible, 2006; Nonis & Swift, 2001) biçiminde
belirtilebilir.
Akran davranışlarının akademik usulsüzlük davranışları ile ilişkisini
inceleyen McCabe ve ark. (2008) ile McCabe ve ark. (2006),
öğrencilerin akademik usulsüzlük içeren davranışları yapmalarında
diğer öğrencilerin de bu davranışları yapıyor olmalarına
inanmalarının etkili olduğunu bulmuştur. Akademik başarı ile
akademik usulsüzlük arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalarda
ise, akademik başarısı düşük ve yüksek öğrencilerin etik olmayan
davranışları yapıp yapmadıklarına ilişkin farklı bulgular
elde edilmiştir. Olafson ve ark. (2013), akademik başarısı düşük
öğrencilerin kopya çekme davranışlarının akademik başarısı
yüksek olan öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık
gösterdiğini; Iyer ve Eastman (2006) ise akademik başarısı
yüksek ve düşük öğrenciler arasında kopya çekme davranışları
bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığını
bulmuştur. Yine yapılan araştırmalarda cinsiyet değişkeni ile
akademik usulsüzlük davranışı arasındaki ilişki de incelenmiştir.
Örneğin Çetin (2007), Szabo ve Underwood (2004), Lin ve
Wen (2007), Keçeci ve ark. (2011) yaptıkları araştırmalarda
erkek öğrencilerin akademik usulsüzlük davranışları yapma
eğilimlerinin kızlara göre daha yüksek olduklarını bulmuşlardır.
Öğrencilerin sınıf düzeyi ve yaşları ile akademik usulsüzlük
davranışları arasında ilişkiyi inceleyen araştırmalarda ise farklı
sonuçlar elde edilmiştir. Bozdoğan ve Öztürk (2008), lisans ikinci
ve üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin, Keçeci ve ark.
(2011), üçüncü sınıf öğrencilerinin daha çok kopya çektiklerini
rapor etmişlerdir. Lupton ve ark. (2000) ile Jordan (2001) ise
birinci sınıf öğrencilerinin üst sınıflara göre daha çok akademik
usulsüzlük yaptıklarını bulmuştur. Szabo ve Underwood (2004)
ise birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinin üçüncü sınıflara göre
daha çok intihal yaptıklarını saptamışlardır.
Yine yapılan araştırmalarda, kopya çekmenin sıklığı ve yaygınlığının
(Tayfun &Yazıcıoğlu, 2008; McCabe et al., 2006; Eraslan,
2011) kopya çekme olayları ve türlerinin (Çetin, 2007; Bozdoğan
& Öztürk, 2008; Eraslan, 2011), kopya çekmeye ilişkin davranışsal
ve durumsal etmenlerin (Çetin, 2007; Ersoy & Özden, 2011;
Seven & Engin, 2008; Özgüngör, 2008; McCabe et al., 2008),
akademisyenlerin kopya çekme eylemleri konusunda görüşlerinin
(Thomas & de Bruin, 2012; Bennett et al., 2011; Brown et
al., 2010) incelendiği ve kopya çekmenin kontrol altına alınması
ve önlenmesinin tartışıldığı (Ersoy & Özden, 2011; Landau, et al., 2002; Evans, 2006; Davis, & Ludvigson, 1995; McCabe &
Trevino, 1993; Levy & Rakovski, 2006) görülmektedir. Literatürde,
akademik usulsüzlüğün pek çok boyutuna ilişkin çalışmalar
bulunmakla birlikte katılımcı görüşlerine göre akademik usulsüzlük
davranışlarının neler olduğunu belirlemeye çalışan araştırma
bulunmamaktadır. Bu araştırma bundan sonraki araştırmalar
için akademik usulsüzlük davranışlarının neler olduğuna
dönük bir çerçeve sağlamaya çalışması bakımından önemlidir.
Ayrıca literatür incelendiğinde farklı disiplin alanlarında ve
ülkelerdeki katılımcıların akademik usulsüzlük davranışlarını
sergileme oranlarının da birbirinden farklılaştığı görülmektedir.
Bu durum farklı disiplinlerde öğrenim gören öğrencilerin sahip
oldukları mesleki etik değerlerle de açıklanabilir. Araştırmada,
öğretmen adayları ile çalışılması ve onların görüşlerine göre
akademik usulsüzlük davranışlarının belirlenmeye çalışılması
araştırmanın öneminin bir diğer boyutunu oluşturmaktadır. Bir
diğer ifadeyle bu araştırmanın belirli bir alt kültür grubundaki
bireylerin görüşlerine dayalı olarak akademik usulsüzlük davranışlarını
belirlemeye çalıştığı söylenebilir. Bu kapsamda araştırmanın
genel amacı, sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının
görüşlerine dayalı olarak akademik usulsüzlük davranışlarının
neler olduğunu belirlemektir. Bu genel amaca bağlı olarak araştırmada
şu sorulara yanıt aranmıştır:
• Öğretmen adaylarına göre akademik usulsüzlük davranışları
nelerdir?
• Öğretmen adaylarının cinsiyetlerine, sınıf düzeylerine ve
akademik başarılarına göre akademik usulsüzlük davranışlarına
ilişkin görüşleri istatistiksel olarak anlamlı farklılık
göstermekte midir? |
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
Araştırma Modeli
Araştırma, tarama modeli (Karasar, 2008) kullanılarak gerçekleştirilmiş
betimsel (Erkuş, 2011) bir çalışmadır. Araştırmada tarama
modelinin kullanılmasının iki temel gerekçesi bulunmaktadır.
Birincisi, tarama modelleri ele alınan bir durumu, herhangi
bir şekilde değiştirme ve etkileme çabası olmadan var olduğu
şekliyle betimlemeyi amaçlar. Bu kapsamda, araştırmada sınıf
ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşlerine dayalı olarak
akademik usulsüzlük davranışlarını belirlemek amaçlandığı
için katılımcıların görüşlerini etkilemeden akademik usulsüzlük
davranışlarının neler olduğunu niceliksel olarak betimlemeyi
sağlayacak en uygun yöntemin tarama modeli olduğu düşünülmüştür.
İkinci olarak kullanılan modelin, katılımcıların gizliliğini
sağlayarak onlardan etik olmayan davranışlar hakkında samimi
yanıt elde edilmesini sağlayacağı öngörülmüştür.
Evren ve Örneklem
Bu araştırmanın genel evrenini, Türkiye'deki eğitim fakültelerinin
ilköğretim sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenliği programlarında
öğrenim görmekte olan üniversite öğrencileri oluşturmaktadır.
Araştırmanın çalışma evrenini ise, Batı Anadolu'da yer alan
bir üniversitenin eğitim fakültesinin ilköğretim sınıf öğretmenliği
ve sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında kayıtlı
olan öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın yapıldığı dönemde
ilgili programlarda kayıtlı öğrenci sayısı 703'tür. Evrenin tamamına ulaşmanın olanaklı olmasından dolayı evrenden örneklem
alma yoluna gidilmemiş ve evreni oluşturan öğrencilerin tamamı
çalışmaya dâhil edilmiştir. Ancak, araştırma verileri 2012-
2013 öğretim yılı bahar döneminin sonlarına doğru toplandığı
için özellikle son sınıf öğrencilerinin KPSS sınavına hazırlanmak
üzere derslere devam etmemesi, diğer sınıflardaki öğrencilerin
ise devamsızlık haklarını dönemin sonunda kullanma eğilimleri
nedenleriyle Sınıf Öğretmenliği ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği
lisans programı 2., 3. ve 4. sınıflarda öğrenim gören 445 öğretmen
adayı araştırmanın çalışma evrenini oluşturmuştur.
Yine verilerin toplandığı dönemde, ilgili üniversitenin Sınıf ve
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programları 1. sınıflarına kayıtlı
öğrenci olmadığı için çalışma, 2., 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin
katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sınıf ve sosyal bilgiler
öğretmen adayları ile gerçekleştirilmesinin kimi nedenleri
bulunmaktadır. Sınıf öğretmeni adayları, gelecekteki mesleki
yaşamlarında zorunlu eğitim basamağı olan ilkokul düzeyinde
çeşitli dersler yoluyla öğrencilere etik, ahlâk ve değerler eğitimi
vermekle sorumlu olacaklardır. İlkokuldan sonraki zorunlu
eğitim basamağı olan ortaokullarda ise sınıf öğretmenlerinin
rolünü, görev yapacakları disiplinin doğası gereği çoğunlukla
sosyal bilgiler öğretmeni adayları üstlenecektir. Bu nedenle,
etik eğitiminin önemli bir konusu olan kopya çekme ve intihal
gibi davranışların sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adayları ile
çalışılması bir gereklilik olarak ortaya çıkmıştır. Araştırmaya katılan
öğretmen adaylarının %59.1'ini kızlar, %40.7'sini erkekler
oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının %0.2'si cinsiyetlerini
belirtmemişlerdir. Katılımcıların %45.4'ü Sınıf Öğretmenliği,
%54.6'sı ise Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programında öğrenim
görmekte olup %40.4'ü 2. sınıf, %42.0'si 3. sınıf, %17.4'ü ise
4. sınıf öğrencisidir. Akademik başarı açısından, araştırmaya
katılan öğretmen adaylarının %2.5'i 1.99 ve altı, %68.5'i 2.00-
2.99 arası, %28.5'i ise 3.00-4.00 arası not ortalamasına sahiptir.
Öğretmen adaylarının %0.4'ü ise akademik başarısını beyan
etmemiştir.
Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi
Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Akademik
Usulsüzlük İçeren Davranışlara Yönelik Görüşler Anketi”
yoluyla 2012-2013 öğretim yılı bahar dönenimde toplanmıştır.
Veri toplama aracı olarak kullanılan anketi hazırlamak amacıyla
öncelikle ilgili literatür taranmış ve bu literatür taramasına dayalı
olarak akademik usulsüzlük kapsamında değerlendirilebilecek
davranışlardan oluşan bir madde havuzu oluşturulmuştur.
Söz konusu maddeler araştırmacılar tarafından biçim ve içerik
yönünden değerlendirilmiş ve araştırma sorularını yanıtlamaya
hizmet etmeyen, anlaşılır olmayan, konuya özgü olmayan ve
birden çok yargı içeren maddeler çıkarılmıştır. Hazırlanan taslak
anket kapsam geçerliğini belirlemek için uzman görüşüne sunulmuş
ve alınan dönütler doğrultusunda gerekli düzeltmeler
yapılmıştır. Anketin anlaşılırlığını sınamak için ise 18 öğrenciye
ön deneme uygulaması yapılmış ve bu uygulama sonucunda
ankete son hali verilmiştir.
Araştırmada kullanılan anket, bir yapılandırılmış yazılı görüşme
aracı olarak akademik usulsüzlük davranışlarını oluşturan
eylemleri katılımcıların görüşlerine dayalı olarak belirlemek
amacıyla kullanılmıştır. Bu yönüyle bir toplam puandan ve dolayısıyla ölçeklerdeki gibi teknik anlamda güvenirlik ve geçerlikten
söz etmek doğru olmayacağı için (Erkuş, 2011), araştırmada
kullanılan anketin güvenirlik katsayısı hesaplanmamış ve faktör
analizi yapılmamıştır.
Anket iki bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde, öğretmen
adaylarının kişisel bilgileri ile ilgili sorulara yer verilmiştir.
İkinci bölümde akademik usulsüzlük kapsamında değerlendirilen
davranışlardan oluşan 27 maddeye yer verilmiştir. Ankette
yer alan maddeler akademik usulsüzlüğün iki temel bileşeni
olan kopya çekme ve intihal yapma eylemleri çerçevesinde
düzenlenmiştir. Bu kapsamda, anket maddelerinin 14'ü kopya
çekme ve 13'ü ise intihal yapma ile ilişkilidir. Ancak, anket
üzerinde bu maddeler gruplandırılmamış ve harmanlanarak
katılımcılara sunulmuştur. Öğretmen adayları anketin bu bölümündeki
maddelere “akademik usulsüzlük davranışıdır”,
“kararsızım” ve “akademik usulsüzlük davranışı değildir”
seçeneklerinden birini işaretleyerek yanıt vermişlerdir. Anket
uygulaması, öğrencilerin programlarında yer alan olağan ders
saatlerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışılmakta olan konunun hassasiyeti
ve soruların özelliği nedeniyle katılımcılara kimliklerinin
ve verdikleri yanıtların anonim olacağı ve gizliliklerinin korunacağı
bilgisine yazılı olarak anket formunda yer verilmiş ve bu
ilke uygulama sırasında sözlü olarak birkaç kez tekrarlanmıştır.
Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesi için frekans,
yüzde ve aritmetik ortalamadan faydalanılmıştır. Öğretmen
adaylarının akademik usulsüzlük kapsamındaki davranışlara
ilişkin görüşlerinin cinsiyetlerine, öğrenim gördükleri sınıfa ve
akademik ortalamalarına göre değişip değişmediği belirlemek
için ise ki-kare testi işe koşulmuştur.
|
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
Akademik Usulsüzlük Kapsamındaki Davranışlara İlişkin
Bulgular
Araştırma kapsamında literatüre dayalı olarak akademik
usulsüzlük kapsamında yer alan davranışlar belirlenmiş ve
öğretmen adaylarına bu davranışların akademik usulsüzlük
davranışı olup olmadığı sorulmuştur. Araştırmaya katılan öğretmen
adaylarının ilgili maddelere verdikleri yanıtlar Tablo 1'de
sunulmuştur.
 Büyütmek İçin Tıklayın |
Tablo 1: Akademik Usulsüzlük Kapsamındaki Davranışlara İlişkin Maddelere Verilen Yanıtlar |
Görüldüğü gibi öğretmen adayları, %8.3 ile %93.7 arasında değişen
oranda listelenen davranışların akademik usulsüzlük kapsamında
bir davranış olduğunu belirtmiştir. Öğretmen adaylarının
tümü tarafından akademik usulsüzlük kapsamında olduğu
düşünülen veya düşünülmeyen bir davranış bulunmamaktadır.
Bu kapsamda öğretmen adaylarının akademik usulsüzlük
kapsamında bir davranış olarak en yüksek düzeyde katılım gösterdikleri
maddeler “yerine başkasını sınava sokmak” (%93.7)
ve “sınav sorularını çalmak” (%90.6) olarak belirlenmiştir. Öğretmen
adaylarının tamamına yakını, yerine başkasını sınava
sokmayı ve sınav sorularını çalmayı akademik usulsüzlük kapsamında
değerlendirmektedir. Öte yandan akademik usulsüzlük
olduğu yönünde görüş birliğinin olması muhtemel davranışlar
olarak düşünülebilecek bu maddelere %3.1 ile %5.6 oranında
öğretmen adayının kararsızlık veya akademik usulsüzlük davranışı
olmadığı yönünde görüş bildirmesi ilgi çekici bir bulgudur.
Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun akademik usulsüzlük
olduğu yönünde görüş bildirdiği diğer maddeler “başka
bir öğrencinin ödevini, o öğrencinin bilgisi olmadan kendisi
yapmış gibi teslim etmek” (%89.2), “sınavdan önce hazırlanan
notlardan kopya çekmek” (%87.4), “bir başka öğrencinin sınav
kâğıdına bakarak kopya çekmek” (%83.4) olarak sıralanmıştır.
Öğretmen adaylarının sırasıyla %7.4'ü, %5.8'i ve %9.0'u bu davranışların
akademik usulsüzlük olup olmadığı yönünde kararsız
olduğunu, yine sırasıyla %3.4'ü, %6.7'si ve %7.6'sı akademik
usulsüzlük olmadığı yönünde görüş bildirmiştir.
Öğretmen adayının akademik usulsüzlük olduğu yönünde görüş
bildirdiği diğer maddeler, “kaynak belirtmeden bir konudaki görüşleri
kendiminmiş gibi yazmak” (%79.1), “başka bir öğrencinin
ödevini, o öğrencinin bilgisi kapsamında kendisi yapmış gibi
teslim etmek” (%78.0), “kopya çekebilmek için sınavın sonuna
kadar oyalanmak” (%76.4), “cep telefonu, hesap makinesi gibi
araçlarla kopya çekmek” (%75.1), “bir başkasının çalışmasını
kısmen ya da olduğu gibi kopyalamak” (%73.5), “ödevin kaynakçasına
kullanılmayan kaynakları yazmak” (%73.0), “sınavda
başka bir öğrencinin kopya çekmesine yardım etmek” (%71.9),
“ödevi/projeyi başkalarıyla hazırlayıp kendi yapmış gibi sunmak”
(%70.8) olarak sıralanmıştır.
Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun akademik usulsüzlük
davranışı değildir biçiminde görüş bildirdiği maddeler,
“sınava önceki yıllarda çıkan sorulardan çalışmak” (%80.9)
“başka bir öğrencinin notlarından sınava çalışmak” (%80.4)
olarak belirlenmiştir. Buna göre öğretmen adaylarının büyük
çoğunluğu sınava başka bir öğrencinin notlarından ve önceki
yıllarda çıkan sorulardan çalışmayı akademik usulsüzlük olarak
değerlendirmemektedir. Öte yandan yaklaşık %20 oranında
öğretmen adayı ya bu davranışların akademik usulsüzlük olup
olmadığı yönünde kararsız ya da akademik usulsüzlük olduğu
yönünde görüş bildirmiştir. Ayrıca “sınavdan çıkınca diğer sınıftaki
öğrencilere sınavın içeriği hakkında bilgi vermek”, “sınavdan
çıkan öğrencilerden sınavın içeriği hakkında bilgi aldıktan
sonra sınava girmek” maddeleri öğrencilerin büyük çoğunluğunun
kararsız veya akademik usulsüzlük olmadığı yönünde görüş
bildirdiği maddelerdir. Buna göre öğretmen adaylarının sırasıyla
sadece %33.3'ü ve %31.7'si sınavdan çıkınca diğer sınıftaki
öğrencilere sınavın içeriği hakkında bilgi vermeyi ve sınavdan
çıkan öğrencilerden sınavın içeriği hakkında bilgi aldıktan sonra
sınava girmeyi akademik usulsüzlük olarak görmektedir. Yine
sırasıyla öğretmen adaylarının %25.2'si ve %27.4'ü bu maddelerin
akademik usulsüzlük olup olmadığı yönünde kararsızdır.
%41.6'sı ve %40.9'u ise bu davranışların akademik usulsüzlük
davranışı olmadığı yönünde görüş bildirmiştir.
Öğretmen adaylarının akademik usulsüzlük olduğu yönünde
düşük düzeyde katılım gösterdikleri diğer maddeler ise
“internetten ödev satın almak” (%50.8) ve “ödev satmak”
(%50.8) olarak belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen
adaylarının hemen hemen yarısına yakını ya bu davranışlarının
akademik usulsüzlük olup olmadığına ilişkin kararsızdır ya da
bu davranışların akademik usulsüzlük olmadığını düşünmektedir.
Öğretmen adaylarının akademik usulsüzlük davranışı
olduğuna ilişkin daha düşük düzeyde katılım gösterdikleri diğer
maddeler, “aynı ödevi/projeyi farklı öğretim elemanlarına teslim etmek” (%49.9), “başka bir öğrenci için ödev/proje hazırlamak”
(%42.7) ve “projeyi/ödevi zamanında vermemek için
bahane uydurmak” (%42.5) olarak sıralanmıştır. Bu maddelere
öğretmen adaylarının yarısından çoğu kararsızlık veya akademik
usulsüzlük olmadığı yönünde görüş bildirmiştir. Buna göre
öğretmen adaylarının sırasıyla %24.9'u, %27.9'u ve %35.7'si bu
davranışların akademik usulsüzlük olup olmadığı hakkında kararsız
olduğunu bildirmiştir. Yine öğretmen adaylarının %25.2'si
aynı ödevi/projeyi başka öğretim elemanlarına teslim etmenin,
%29.4'ü başka bir öğrenci için ödev/proje hazırlamanın
ve %21.8'i bir projeyi/ödevi zamanında teslim etmemek için
bahane uydurmanın akademik usulsüzlük olmadığını düşünmektedir.
Öğretmen Adaylarının Cinsiyetlerine, Sınıf Düzeylerine ve
Akademik Başarılarına Göre Akademik Usulsüzlük Davranışlarına
İlişkin Görüşlerine Yönelik Bulgular
Araştırmada öğretmen adaylarının hangi davranışların akademik
usulsüzlük kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine
yönelik görüşlerinin cinsiyetlerine, öğrenim
gördükleri sınıfa ve akademik ortalamalarına göre değişip
değişmediğini belirlenmeye çalışılmıştır. Öğretmen adaylarının
hangi davranışların akademik usulsüzlük olduğuna yönelik
görüşlerinin cinsiyetlerine göre farklılık gösterip göstermediğini
belirlemek için ki-kare testi uygulanmıştır. Ki-kare analizi
sonucu, “kopya çekebilmek için sınavın sonuna kadar oyalanmak”
[X²(2)=7.36, p<.05], “sınavdan önce hazırlanan notlardan
kopya çekmek” [X²(2)=17.17, p<.05], “başka bir öğrencinin
ödevini, o öğrencinin bilgisi olmadan kendisi yapmış gibi teslim
etmek” [X²(2)=11.28, p<.05], “bir başka öğrencinin sınavda
kâğıdıma bakmasına izin vermek” [X²(2)=6.87, p<.05], “kaynak
belirtmeden bir konudaki görüşleri kendiminmiş gibi yazmak”
[X²(2)=9.53, p<.05], “ödevin kaynakçasına kullanılmayan kaynakları
yazmak” [X²(2)=10.09, p<.05], “grup ödevindeki bireysel
sorumlulukları yerine getirmemek” [X²(2)=15.90, p<.05],
“cep telefonu, hesap makinesi gibi araçlarla kopya çekmek”
[X²(2)=9.58, p<.05], “yerine başkasını sınava sokmak” [X²(2)=
18.28, p<.05], “sınav sorularını çalmak” [X²(2)=13.06, p<.05],
“sınava geç girmek için bahane uydurmak” [X²(2)=16.13, p<.05]
maddelerine ilişkin olarak farklı cinsiyete sahip öğretmen adaylarının
görüşleri arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı
olduğu bulunmuştur. Söz konusu davranışların hem kız hem
de erkek öğretmen adayları tarafından akademik usulsüzlük
olarak değerlendirildiği görülmektedir. Ancak bu davranışları
akademik usulsüzlük olarak değerlendirme açısından kızların
daha baskın görüşlere sahip oldukları söylenebilir.
Öğretmen adaylarının hangi davranışların akademik usulsüzlük
olduğuna yönelik görüşlerinin öğrenim gördükleri sınıfa göre
farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için yapılan ki-kare
analizi sonucunda “ödev satmak” maddesine ilişkin görüşler
arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur [X²(2)=10.06, p<.05].
Söz konusu madde, 2. sınıfların %47.8'i, 3. sınıfların %57.8'i ve
4. sınıfların ise %41.0'i tarafından akademik usulsüzlük olarak
ifade edilmiştir. Buna göre 3. sınıfta öğrenim gören öğretmen
adayları diğer sınıflarda öğrenim gören öğretmen adaylarına
göre söz konusu davranışın akademik usulsüzlük olduğuna ilişkin
daha güçlü düzeyde görüşlere sahiptirler.
Son olarak, öğretmen adaylarının hangi davranışların akademik
usulsüzlük olduğuna yönelik görüşlerinin akademik ortalamalarına
göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için
ki-kare testi yapılmıştır. Ancak yapılan birinci analiz sonucunda
beklenen değeri beşten küçük olan kategori sayısının toplam
kategori sayısının %20'sini aşması nedeniyle kategoriler arasında
birleştirme işlemi yapılmıştır (Büyüköztürk, 2005). Bu
birleştirme ile gözeneklerdeki gözlem sayıları artırılarak beklenen
değerlerin artması sağlanmıştır (Büyüköztürk, Çokluk &
Köklü, 2012). Birleştirme işlemi sonucu elde edilen kategoriler
üzerinden yeniden ki-kare test tekniği kullanılmıştır. Analiz
sonucunda “ödevi/projeyi başkalarıyla hazırlayıp kendi yapmış
gibi sunmak” davranışı 2.99 ve altı akademik ortalamaya sahip
öğretmen adaylarının %65.8'i, 3.00 ve üstü akademik ortalamaya
sahip öğretmen adaylarının %82.7'si tarafından akademik
usulsüzlük olarak değerlendirilmiştir. “Grup ödevindeki
bireysel sorumlulukları yerine getirmek” davranışının 2.99 ve
altı akademik ortalamaya sahip öğretmen adaylarının %54.4'ü,
3.00 ve üstü akademik ortalamaya sahip öğretmen adaylarının
ise %68.5'i tarafından akademik usulsüzlük olduğu yönünde
görüş bildirilmiştir. Son olarak “sınava geç girmek için bahane
uydurmak” davranışı da 2.99 ve altı akademik ortalamaya sahip
öğretmen adaylarının %49.7'si tarafından akademik usulsüzlük
olarak değerlendirilirken, 3.00 ve üstü akademik ortalamaya
sahip öğretmen adaylarının ise %62.2'si tarafından akademik
usulsüzlük olduğu yönünde görüş bildirilmiştir. Yapılan ki-kare
analizine göre farklı akademik ortalamalara sahip öğretmen
adaylarının bu maddelere ilişkin görüşleri arasında anlamlı fark
olduğu bulunmuştur [X²(2)=13.00, p<.05], [X²(2)=9.81, p<.05],
[X²(2)=6.05, p<.05]. Buna göre, hem 2.99 ve altı, hem de 3.00
ve üstü akademik ortalamaya sahip öğretmen adaylarının söz
konusu maddelere ilişkin görüşleri çoğunlukla akademik usulsüzlük
oldukları yönündedir. Ancak, 3.00 ve üstü akademik
ortalamaya sahip öğretmen adaylarının söz konusu maddelerin
akademik usulsüzlük olduğu yönünde daha güçlü düzeyde katılım
gösterdikleri söylenebilir. |
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
Araştırmadan elde edilen sonuçlar, sınıf ve sosyal bilgiler
öğretmen adaylarının görüşlerine göre akademik usulsüzlük
davranışlarının neler olduğunun belirlenmesini sağlamıştır.
Buna göre öğretmen adaylarının yarıdan fazlası, kendilerine
sunulan 27 davranıştan 23'ünü akademik usulsüzlük davranışı
olarak değerlendirmiştir. Araştırmanın bir diğer önemli sonucu
da akademik usulsüzlük davranışları ile bunu etkileyen kişisel
özelliklerle ilgilidir. Buna göre akademik usulsüzlük davranışları
ile kişisel özellikler arasında en belirgin ilişki cinsiyet açısından
ortaya çıkmaktadır. Sınıf düzeyi ve akademik başarı ile kimi
akademik usulsüzlük davranışları arasında istatistiksel olarak
anlamlı ilişki olsa da, bu ilişkinin varlığı birkaç madde ile sınırlıdır.
Araştırmadan elde edilen bu sonuçlar aşağıdaki bölümlerde
ayrıntılı bir biçimde tartışılmıştır.
Öğretmen adaylarının, ankette yer alan maddelerden akademik
usulsüzlük olarak kabul ettikleri davranışlar şunlardır: Yerine
başkasını sınava sokmak, sınav sorularını çalmak, başka bir
öğrencinin ödevini, o öğrencinin bilgisi olmadan kendisi yapmış
gibi teslim etmek, sınavdan önce hazırlanan notlardan kopya çekmek, bir başka öğrencinin sınav kâğıdına bakarak kopya
çekmek, kaynak belirtmeden bir konudaki görüşleri kendininmiş
gibi yazmak, başka bir öğrencinin ödevini, o öğrencinin
bilgisi kapsamında kendisi yapmış gibi teslim etmek, kopya
çekebilmek için sınavın sonuna kadar oyalanmak, cep telefonu
ve hesap makinesi gibi araçlarla kopya çekmek, bir başkasının
çalışmasını kısmen ya da olduğu gibi kopyalamak, ödevin
kaynakçasına kullanılmayan kaynakları yazmak, sınavda başka
bir öğrencinin kopya çekmesine yardım etmek, ödevi/projeyi
başkalarıyla hazırlayıp kendi yapmış gibi sunmak, başka bir öğrencinin
kendi ödevini kopyalamasına izin vermek, sınav öncesi
sınav sorularına ulaşmaya çalışmak, grup ödevindeki bireysel
sorumluluklarını yerine getirmemek, bir başka öğrencinin sınavda
kâğıdına bakmasına izin vermek, sınava geç girmek için
bahane uydurmak, ödev satmak, internetten ödev satın almak,
aynı ödevi/projeyi farklı öğretim elemanlarına teslim etmek,
projeyi/ödevi zamanında vermemek için bahane uydurmak,
başka bir öğrenci için ödev/proje hazırlamak.
Jones (2011) tarafından yapılan araştırmada da, katılımcıların
hangi davranışları intihal olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir.
Buna göre katılımcıların intihal olduğunu düşündükleri
maddeler başka bir öğrencinin hazırladığı ödevi kendi ödevi
gibi sunmak, çevrimiçi materyallerden alıntı yapma kurallarına
uymadan kopyala-yapıştır yapmak, internetten ödev satın almak,
alıntı yapılan paragraftaki cümleleri değiştirerek referans
göstermeden kullanmak olmuştur. Yine benzer bir çalışma Yang
(2012) tarafından lisansüstü öğrenciler ile gerçekleştirilmiştir.
İlgili araştırmada, internet üzerinden ödev satın alma, internet
kaynaklarını çevirip görüşlerin kendisine ait olduğunu iddia
etmek ve verileri uydurmak gibi eylemlerin çok ciddi akademik
usulsüzlük sorunları olarak kabul edildiği belirlenmiştir.
Colnerud ve Rosander (2009) araştırmalarında, ödev satın
almak, başka birinin yaptığı ödevi kendi yapmış gibi teslim etmek,
arkadaşının iznini alarak onun ödevini kendi yapmış gibi
teslim etmek, bir kitabın belirli bir bölümünü kopyalayıp kendi
yapmış gibi teslim etmek, bir yazıdaki/makaledeki kaynakları
uydurmak ve bir yazıdaki/makaledeki sonuçları uydurmak
biçimindeki davranışların katılımcılar tarafından akademik
usulsüzlük olarak değerlendirildiğini belirlemişlerdir. Gerek bu
araştırma gerekse literatürdeki diğer araştırmalara bakıldığında
farklı ülkelerdeki katılımcıların akademik usulsüzlüğü oluşturan
davranışlara ilişkin görüş birliğinde olduğu söylenebilir.
Hem bu araştırmada hem de literatürdeki diğer araştırma
sonuçları incelendiğinde internet başta olmak üzere diğer teknolojilerin
kopya çekme ve intihal için yeni olanaklar sağladığı
görülmektedir. Yakın zamana kadar kopya çekmeyi önlemek
için öğretim elemanları, öğrencilerden akıllı hesap makinelerinin
belleğini sınava girmeden önce silmelerini istiyordu. Bugün
ise kopyacılar, internete bağlanma özelliğine sahip cep telefonları
ve avuç içi bilgisayarlar gibi çok çeşitli teknolojileri kullanmaktadırlar
(McCabe et al., 2006). Kopya çekme eylemlerinde
ortaya çıkan bu yeni olanaklar, akademik usulsüzlüğün intihal
yapmayı da içine alan geniş bir çalışma alanı olarak yeniden
önem kazanmasının nedeni olarak da belirtilebilir.
Öğretmen adaylarının akademik usulsüzlük olarak belirttikleri
bu davranışların 10'u sınavlarda kopya çekme ile ilgiliyken, 13'ü bulunise
ödev ve projelerde intihal yapma ile ilgilidir. Yine öğretmen
adaylarının, kopya çekme davranışlarını literatürde olduğu gibi
aktif ve pasif (Anıtsal et al., 2009) ya da yüksek ve düşük düzey
(Levy & Rakovski, 2006) akademik usulsüzlük davranışları olarak
grupladıkları da söylenebilir. Öğretmen adaylarının yerine
başkasını sınava sokmak, sınav sorularını çalmak, başka bir
öğrencinin ödevini, o öğrencinin bilgisi olmadan kendisi yapmış
gibi teslim etmek, sınavdan önce hazırlanan notlardan kopya
çekmek gibi davranışların daha çok akademik usulsüzlük kapsamında
değerlendirdikleri görülmüştür. Öte yandan, bir başka
öğrencinin sınavda kâğıda bakmasına izin vermek, sınava geç
girmek için bahane uydurmak, ödev satmak, internetten ödev
satın almak, projeyi/ödevi zamanında vermemek için bahane
uydurmak, başka bir öğrenci için ödev/proje hazırlamak gibi
davranışlar da akademik usulsüzlük olarak değerlendirilmekle
birlikte bu maddeleri akademik usulsüzlük olarak kabul etmeyenlerin
de oranı yüksektir. Jones (2011)'un yaptığı araştırmada
aynı ödevi farklı derslerde vermek, genel bilgi olarak kabul
edilen bilgileri alıntı yapmaya gerek görmeden kullanmak,
internetten ulaşılabilen imaj, resim, müzik, video gibi araçları
kullanmak, katılımcıların intihal olduğunu daha düşük yüzdeyle
kabul ettikleri maddeler olmuştur.
Öğretmen adaylarının daha büyük çoğunluğuna göre dört madde,
akademik usulsüzlük olarak değerlendirilmemiştir. Buna
göre; sınava önceki yıllarda çıkan sorulardan çalışmak, başka
bir öğrencinin notlarından sınava çalışmak, sınavdan çıkınca
diğer sınıftaki öğrencilere sınavın içeriği hakkında bilgi vermek
ve sınavdan çıkan öğrencilerden sınavın içeriği hakkında bilgi
aldıktan sonra sınava girmek eylemlerine katılımcıların daha
büyük çoğunluğu “akademik usulsüzlük davranışı değildir”
demiştir. Bu araştırmanın sonuçları ile Colnerud ve Rosander
(2009) tarafından yapılan araştırmanın sonuçları büyük ölçüde
benzerlik göstermektedir. İlgili araştırmada sınavlara hazırlanmak
için çıkmış sorulara bakmak, ödevi teslim etmeden önce
arkadaşından okumasını ve yorumlamasını istemek ve ders
kitabının tümünü okumak yerine birbirleri için özet çıkarmak
eylemlerinin katılımcılar tarafından kesinlikle kopya çekme ya
da intihal davranışı olarak değerlendirilmediği bulunmuştur.
Lupton ve ark. (2000) tarafından yapılan araştırmada ise, Amerikalı
öğrencilerin bir başka öğrenciye önceki sınavın sorularını
vermeyi ve önceki dönemlerde çıkan sorulardan çalışmayı kopya
olarak değerlendirmedikleri bulunmuştur.
Araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri “başka bir öğrenci için
ödev/proje hazırlamak” maddesine ilişkin olmuştur. Söz konusu
madde, akademik usulsüzlük kapsamında değerlendirilmekle
birlikte öğretmen adaylarının en düşük düzeyde katılım
gösterdikleri madde olmuştur. Bunun kimi nedenleri olabilir.
Türk toplumu, modernleşme sürecinde olan ve hâlâ geleneksel
değerlerine yüksek düzeyde bağlılık gösteren bir toplumdur.
Öyle ki, sosyal yaşamın bir parçası olan komşuluk ilişkileri,
akrabalık bağları, arkadaşlık-dostluk ilişkileri, düğün ve cenaze
gibi olaylara katılım geleneksel olarak önemlidir. Toplumsal
dayanışmanın bu kadar yüksek olduğu bir toplumda “başka
bir öğrenci için ödev/proje hazırlamak” maddesinin akademik
usulsüzlük olduğuna düşük düzeyde katılım gösterilmesi şaşırtıcı
bir sonuç değildir. Nitekim farklı kültürlerdeki öğrencilerin akademik usulsüzlük davranışlarını karşılaştırmalı olarak inceleyen
araştırmalardan elde edilen sonuçlar da bu yargıyı desteklemektedir.
Örneğin, McCabe ve ark. (2008) tarafından yapılan
araştırmada, öğrenim hayatları boyunca Lübnanlı öğrencilerin
%80'inin, Amerikalı öğrencilerin ise %54'ünün akademik usulsüzlük
ile ilgili bir davranış sergilediği bulunmuştur. Lupton ve
Chapman (2002), Amerikalı ve Rus üniversite öğrencileriyle
yaptıkları araştırmalarında, Amerikalı üniversite öğrencilerinin
%55'inin, Rus üniversite öğrencilerinin ise yaklaşık %64'ünün
kopya çektiklerini bulmuştur. Lupton ve ark. (2000) tarafından
yapılan bir başka araştırmada ise, Amerikalı üniversite öğrencilerinin
%55'inin ve Polonyalı üniversite öğrencilerinin ise
%84'ünün kopya çektikleri belirlenmiştir. Buna göre, Türkiye
gibi geleneksel ilişkilerin egemen olduğu toplumların öğrencileri,
daha çok akademik usulsüzlük davranışı sergilemektedir.
Öğretmen adaylarının cinsiyetleri, sınıf düzeyleri ve akademik
başarıları ile kimi akademik usulsüzlük davranışlarına ilişkin görüşleri
arasında istatistiksel olarak anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır.
“Kopya çekebilmek için sınavın sonuna kadar oyalanmak,
sınavdan önce hazırlanan notlardan kopya çekmek, başka bir
öğrencinin ödevini, o öğrencinin bilgisi olmadan kendisi yapmış
gibi teslim etmek, bir başka öğrencinin sınavda kağıdına bakmasına
izin vermek, kaynak belirtmeden bir konudaki görüşleri
kendininmiş gibi yazmak, ödevin kaynakçasına kullanılmayan
kaynakları yazmak, grup ödevindeki bireysel sorumlulukları yerine
getirmemek, cep telefonu ve hesap makinesi gibi araçlarla
kopya çekmek, yerine başkasını sınava sokmak, sınav sorularını
çalmak, sınava geç girmek için bahane uydurmak” davranışlarının
akademik usulsüzlük olup olmadıklarına ilişkin olarak
farklı cinsiyete sahip öğretmen adaylarının görüşleri arasındaki
farkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Söz
konusu davranışlar hem kız hem de erkek öğretmen adayları
tarafından akademik usulsüzlük olarak değerlendirilmektedir.
Ancak bu davranışları akademik usulsüzlük olarak değerlendirme
açısından kızların daha baskın görüşlere sahip oldukları
görülmüştür. Araştırmanın bu sonucu literatürdeki pek çok
araştırma ile örtüşmektedir. Örneğin, de Lambert ve ark.
(2006), Iyer ve Eastman (2006), Lin ve Wen (2007) tarafından
yapılan araştırmada erkeklerin kızlara göre daha çok akademik
usulsüzlük yaptıkları belirlenmiştir. Benzer biçimde Mirshekary,
Yaftian ve Mir (2010) tarafından yapılan araştırmada, katılımcılara
akademik usulsüzlük içeren çeşitli durumlar sunulmuş ve
onlardan bu eylemlere ilişkin tepkilerinin ne olacağını belirtmeleri
istenmiştir. Söz konusu araştırmada, kızların sunulan durumları
erkeklere göre daha çok etik dışı olarak adlandırdıkları
ve erkeklere göre daha az etik dışı bu eylemleri yapmaya istekli
oldukları görülmüştür. Jensen, Arnett, Feldman ve Cauffman
(2002), kızların erkeklere göre kopya çekmenin ‘daha az kabul
edilebilir' olduğunu düşündüklerini belirlemiştir.
“Ödev satmak” davranışı ile öğrenim görülen sınıf düzeyi arasında
istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Buna göre
3. sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları diğer sınıflarda
öğrenim gören öğretmen adaylarına göre söz konusu davranışın
akademik usulsüzlük olduğuna ilişkin daha güçlü düzeyde
görüşe sahiptir. Ancak, diğer maddeler ile öğrenim görülen
sınıf düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bu araştırmada olduğu gibi, Lin ve Wen (2007)'in
araştırmasında da sınıf düzeyi ile kimi akademik usulsüzlük
davranışları arasında ilişki bulunmuştur. Lin ve Wen (2007),
birinci sınıf öğrencilerinin elektronik araçlarla kopya çekme,
diğer öğrencilerin ödevlerini kopyalama, yalnız başına yapması
gereken bir çalışmada gerektiğinden fazla destek alma ve diğer
öğrencilere kendi ödevini verme gibi akademik usulsüzlük
davranışlarını daha çok sergilediklerini bulmuşlardır. Jordan
(2001), birinci sınıf öğrencilerinin dördüncü sınıf öğrencilere
göre daha çok kopya çektiklerini belirlemiştir. Benzer biçimde
Mirshekary ve ark. (2010), yaşça büyük öğrencilerin etik yönelimlerinin
daha güçlü olduğunu; Jensen ve ark. (2002) ise, üniversite
öğrencilerinin lise öğrencilerine göre kopya çekmenin
daha az kabul edilebilir yargısında olduklarını saptamıştır. Öte
yandan Iyer ve Eastman (2006) tarafından yapılan araştırmada
ise, sınıf düzeyi ile akademik usulsüzlük davranışları arasında
istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır. Çetin (2007),
sınıf düzeyi artıkça öğrencilerin kopya çekme yönündeki eğilimlerinin
arttığını belirtmektedir. Görüldüğü üzere, sınıf düzeyi
ile akademik usulsüzlük davranışları arasında farklı sonuçların
rapor edildiği görülmektedir. Bunun nedenini de Lambert ve
ark. (2006), üst sınıftaki öğrencilerin yapmış oldukları akademik
usulsüzlük davranışlarını göreceli olarak daha az kabul etmeleriyle
açıklamaktadır. Ng, Davies, Bates ve Avellone (2003)
birinci sınıf öğrencilerinin, kopya çekme ve intihalin tanımına
ilişkin yeterince bilgi sahibi olmadıklarını, dahası dördüncü sınıf
öğrencilerinin akademik usulsüzlük davranışları yapmak için
sahip oldukları olanakların daha fazla farkında olduğuna dikkat
çekmektedir.
“Ödevi/projeyi başkalarıyla hazırlayıp kendisi yapmış gibi sunmak,
grup ödevindeki bireysel sorumlulukları yerine getirmek
ve sınava geç girmek için bahane uydurmak” davranışlarına
ilişkin 2.99 ve altında akademik ortalamaya sahip öğretmen
adayları ile 3.00 ve üstünde akademik ortalamaya sahip öğretmen
adaylarının görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı
farklılık bulunmuştur. Buna göre, 3.00 ve üstünde akademik
ortalamaya sahip öğretmen adaylarının söz konusu maddelerin
‘akademik usulsüzlük' olduğu yönünde daha güçlü düzeyde
katılım gösterdikleri görülmüştür. Araştırmanın bu sonucu,
McCabe ve Trevino (1997) ve Çetin (2007)'in elde ettiği sonuçlarla
örtüşmektedir. McCabe ve Trevino (1997), akademik
başarısı yüksek olan öğrencilerin daha az akademik usulsüzlük
davranışları sergilediklerini bulmuştur. Çetin (2007) ise, düşük
başarılı öğrencilerin kopya çekmeye yönelik tutumlarının başarılı
öğrencilere göre daha yüksek olduğunu belirtmektedir.
Ancak literatürdeki diğer araştırmalarda akademik başarı ile
akademik usulsüzlük davranışları arasında farklı sonuçlar bulunmuştur.
Örneğin, Iyer ve Eastman (2006)'ın araştırmasında,
düşük ve yüksek başarıya sahip öğrencilerin akademik usulsüzlük
davranışları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık
bulunmamıştır. Benzer biçimde Tayfun (2009), akademik başarı
puanının öğrencilerin kopya çekme davranışları için belirleyici
bir etmen olamayacağını rapor etmiştir.
Araştırmanın kimi sınırlılıkları bulunmaktadır. Öncelikle araştırma
verileri bir üniversitenin sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenliğinden elde edilen verilerle sınırlıdır. İkinci olarak araştırmaya
birinci sınıf öğrencileri alınmamıştır. Dolayısıyla, araştırma sonuçları
genellenirken bu durum göz önüne alınmalıdır. Üçüncü
olarak, diğer pek çok araştırmada olduğu gibi bu araştırmada
da veriler anket yoluyla ve katılımcıların beyanlarına dayalı
olarak elde edilmiştir. Anketler, doğası gereği belirli bir konuda
derinlemesine bilgi edinilmesine olanak vermezler. Katılımcıların
kendi beyanları ise, her zaman en güvenilir veri kaynağı
olmayabilir. Çünkü verilen yanıtlar samimi olmayabileceği gibi
katılımcılar yaptıkları davranışları doğru olarak hatırlayamayabilir.
Araştırmanın sonuçları ve sınırlılıkları ışığında gelecek
araştırmalara dönük olarak daha geniş örneklem gruplarıyla
nicel araştırmaların yapılması ve derinlemesine bir bakış açısı
elde etmek amacıyla nitel araştırmalar gerçekleştirilmesi önerilebilir. |
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
1) Anıtsal, İ., Anıtsal, M. M. & Elmore, R. (2009). Academic dishonesty
and intention to cheat: A model on active versus passive
academic dishonesty as perceived by business students.
Academy of Educational Leadership Journal, 13(2), 17-26.
2) Bennett, K. K., Behrendt, L. S. & Boothby, J. L. (2011). Instructor
perceptions of plagiarism: Are we finding common ground?
Teaching of Psychology, 38(1), 29-35.
3) Bozdoğan, A. E. & Öztürk, Ç. (2008). Öğretmen adayları neden
kopya çeker? İlköğretim Online, 7(1), 141-149.
4) Brown, B. S. & Weible, R. (2006). Changes in academic dishonesty
among mis majors between 1999 and 2004. Journal of
Computing in Higher Education, 18(1), 116-134.
5) Brown, B. S., Weible, R. J., & Olmosk, K. E. (2010). Business school
deans on student academic dishonesty: A survey. College
Student Journal, 44(2), 299-309.
6) Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (5.
Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
7) Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. & Köklü, N. (2012). Sosyal bilimler için
istatistik (12. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
8) Colnerud, G. & Rosander, M. (2009). Academic dishonesty, ethical
norms and learning. Assessment & Evaluation in Higher
Education, 34(5), 505-517.
9) Çetin, Ş. (2007). Üniversite öğrencilerinin kopya çekme
davranışlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Milli
Eğitim, 175, 129-142.
10) Davis, S. F. & Ludvigson, H. W. (1995). Additional data on academic
dishonesty and a proposal for remediation. Teaching of
Psychology, 22, 119-121. doi: 10.1207/s15328023top2202_6.
11) de Lambert, K., Ellen, N. & Taylor, L. (2006). Chalkface challenges:
a study of academic dishonesty amongst students in New
Zealand tertiary institutions. Assessment & Evaluation in
Higher Education, 31(5), 485-503.
12) Eraslan, A. (2011). Matematik öğretmeni adayları ve kopya: Hiç
çekmedim desem yalan olur! Eğitim ve Bilim, 36(160), 52-64.
13) Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (3.
Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
14) Ersoy, A. & Karaduman, H. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının
hazırladıkları araştırma raporlarında dijital aşırma: Google
arama motoru örneği. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi
Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s.529-534). Elazığ: Fırat
Üniversitesi.
15) Ersoy, A. & Özden, M. (2011). Öğretmen adaylarının ödevlerinde
internetten intihal yapmalarında öğretim elemanının rolüne
ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 10(2), 608-619.
16) Evans, R. (2006). Evaluating an electronic plagiarism detection
service: The importance of trust and the difficulty of proving
students don't cheat. Active Learning in Higher Education,
7(1), 87-99. doi: 10.1177/1469787406061150.
17) Harding, T. S., Carpenter, D. D., Finelli, C. J. & Passow, H. J. (2004).
Does academic dishonesty relate to unethical behavior in
professional practice? An exploratory study. Science and
Engineering Ethics, 10, 311-324.
18) Iyer, R. & Eastman, J. K. (2006). Academic dishonesty: Are business
students different from other college students? Journal of
Education for Business, 82(2), 101-110.
19) Jensen, L. A., Arnett, J. J., Feldman, S. S., & Cauffman, E. (2002).
It's wrong, but everybody does it: Academic dishonesty among
high school and college students. Contemporary Educational
Psychology, 27, 209-228. doi: 10.1006/ceps.2001.1088.
20) Jones, D. L. R. (2011). Academic dishonesty: Are more students
cheating? Business Communication Quarterly, 74, 141-150.
doi: 10.1177/1080569911404059.
21) Jordan, A. E. (2001). College student cheating: The role of
motivation, perceived norms, attitudes, and knowledge of
institutional policy. Ethics & Behavior, 11(3), 233-247. doi:
10.1207/S15327019EB1103_3.
22) Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler,
teknikler (18. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
23) Keçeci, A., Bulduk, S., Oruç, D. & Çelik, S. (2011). Academic dishonesty
among nursing students: A descriptive study. Nursing
Ethics, 18(5), 725-733. DOI: 10.1177/0969733011408042.
24) Landau, J. D., Druen, P, B. & Arcuri, J. A. (2002). Methods for
helping students avoid plagiarism. Teaching of Psychology, 29,
112-115.
25) Levy, S. E. & Rakovski, C. C. (2006). Academic dishonesty: a zero
tolerance professor and student registration choices. Research
in Higher Education, 47(6), 735-754.
26) Lin, C.-H. S. & Wen, L.-Y. M. (2007). Academic dishonesty in higher
education: A nationwide study in Taiwan. Higher Education,
54(1), 85-97.
27) Lupton, R. A. & Chapman, K. J. (2002). Russian and American
college students' attitudes, perceptions and tendencies
towards cheating. Educational Research, 44(1), 17-27. doi:
10.1080/00131880110081080
28) Lupton, R. A., Chapman, K. J. & Weiss, J. E. (2000). International
perspective: A cross-national exploration of business students'
attitudes, perceptions, and tendencies toward academic
dishonesty. Journal of Education for Business, 75(4), 231-235.
doi: 10.1080/08832320009599020
29) McCabe, D. L. & Trevino, L. K. (1993). Honor codes and other
contextual influences. The Journal of Higher Education, 64(5),
522-538.
30) McCabe, D. L., & Trevino, L. K. (1997). Individual and contextual
influences on academic dishonesty: A multi-campus
investigation. Research in Higher Education, 38(3), 379-396.
31) McCabe, D. L., Butterfield, K. D., & Trevino, L. K. (2006). Academic
dishonesty in graduate business programs: Prevalence, causes,
and proposed action. Academy of Management Learning &
Education, 5(3), 294-305.
32) McCabe, D. L., Feghali, T. & Abdallah, H. (2008). Academic
dishonesty in the middle east: individual and contextual
factors. Research in Higher Education, 49, 451-467.
33) Mirshekary S., Yaftian, A. M. & Mir, M. Z. (2010). Students'
perceptions of academic and business dishonesty: Australian
evidence. Journal of Academic Ethics, 8, 67-84. doi: 10.1007/
s10805-010-9106-z
34) Murdock, T. B. & Anderman, E. M. (2006). Motivational perspectives
on student cheating: Toward an integrated model of academic
dishonesty. Educational Psychologist, 41(3), 129-145.
35) Nazir, M. S. & Aslam, M. S. (2010). Academic dishonesty and
perceptions of Pakistani students. International Journal of
Educational Management, 24(7), 655-668.
36) Ng, H. W. W., Davies, G., Bates, I., & Avellone, M. (2003). Academic
dishonest among pharmacy students: Investigating academic
dishonesty behaviours in undergraduates. Pharmacy Education,
3(4), 261-269. doi: 10.1080/15602210310001643375
37) Nonis, S. & Swift, C. O. (2001). An examination of the relationship
between academic dishonesty and workplace dishonesty: A
multicampus investigation. Journal of Education for Business,
77(2), 69-77.
38) Olafson, L., Schraw, G., Nadelson L., Nadelson, S. & Kehrwald, N.
(2013). Exploring the judgment–action gap: College students
and academic dishonesty. Ethics & Behavior, 23(2), 148-162.
39) Özgüngör, S. (2008). Üniversite öğrencilerinde öğretmene ilişkin
algıların ve öğrenci özelliklerinin kopya çekme davranışlarıyla
ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 33(149), 68-79.
40) Park, C. (2003). In other (people's) words: Plagiarism by university
students-literature and lessons. Assessment & Evaluation in
Higher Education, 28(5), 471-488.
41) Perry, B. (2010). Exploring academic misconduct: Some insights
into student behaviour. Active Learning in Higher Education,
11, 97-108.
42) Schmelkin, L. P., Gilbert, K., Spencer, K. J., Pincus, H. S. & Silva,
R. (2008). A multidimensional scaling of college students'
perceptions of academic dishonesty. The Journal of Higher
Education, 79(5), 587-607.
43) Seven, M. A. & Engin, A. O. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin
kopya çekmeye duydukları ihtiyaç ve kopya çekme sebepleri.
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1),
111-136.
44) Szabo, A. & Underwood, J. (2004). Cybercheats: Is information
and communication technology fuelling academic dishonesty?
Active Learning in Higher Education, 5(2), 180-199. doi:
10.1177/1469787404043815
45) Tayfun, A. & Yazıcıoğlu, İ. (2008). Öğrencilerin kopya hakkındaki
görüşleri üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6,
375-393.
46) Tayfun, A. (2009). Is there a relationship between grade average
point and students' perceptions with regard to cheating
factors? Bilig, 49, 191-204.
47) Thomas, A. & de Bruin, G. P. (2012). Student academic dishonesty:
What do academics think and do, and what are the barriers to
action? African Journal of Business Ethics, 6, 13-24.
48) Trost, K. (2009). Psst, have you ever cheated? A study of academic
dishonesty in Sweden. Assessment & Evaluation in Higher
Education, 34(4), 367-376.
49) Yang, S. C. (2012). Attitudes and behaviors related to academic
dishonesty: A survey of Taiwanese graduate students. Ethics &
Behavior, 22(3), 218-237.
|
Başa Dön
Öz
Giriş
Materyal ve Metod
Bulgular
Tartışma
Kaynaklar
|
|
|
|